Spel, Kunst & Ideologie

Het open access tijdschrift Into the Magic Circle houdt 28 en 29 november 2024 een tweedaags colloquium over de relatie tussen spel, kunst en ideologie, in de universiteitsbibliotheek van Tilburg University.

Wat heeft spel van doen met ideologie? In de kritiek op Johan Huizinga’s Homo Ludens (1938) klinkt regelmatig dat Huizinga’s spelopvatting gekleurd was door een burgerlijk-liberale ideologie en dat hij ertoe neigde het spel tot een vertoon van schoonheid te reduceren. Klopt dit inderdaad, welke alternatieven dienen zich aan? Klopt dit niet, hoe is Homo Ludens dan beter te begrijpen? Deze vragen kunnen ook benaderd worden vanuit casuïstiek. Bijvoorbeeld door te kijken naar kunst en literatuur waarin de notie van spel wordt geproblematiseerd en de verwevenheid met ideologie wordt getoond. Denk bijvoorbeeld maar aan de door David Fincher verfilmde roman Fight Club (Chuck Palahniuk, 1996), waarin een spelsituatie omslaat in anarchistisch sektarisme, of de roman Mefisto (Klaus Mann, 1936) waarin het toneel in de greep raakt van het nazisme.   

In een colloquium over spel, kunst en ideologie stellen we dit thema in de breedste zin aan de orde. Preprints worden uitgebreid bediscussieerd (“live peer review”) en kunnen later uitgewerkt tot een artikel voor eventueel IMC. Wie een preprint over spel, kunst en ideologie wil komen presenteren, is uitgenodigd om een abstract in te sturen (max. 400 woorden) voor 1 oktober 2024 naar redactiesecretaris Daan Rutten: d.rutten@tilburguniversiy.edu. Geïnteresseerden kunnen zich via dit mailadres ook aanmelden als toehoorder. De voertaal is Nederlands, maar Engelstalige bijdragen zijn eveneens van harte welkom.

Into the Magic Circle is een nieuw Open Access Journal (gehost door Open Journals) over de cruciale rol van spel in onze samenleving. Het eerste nummer verscheen begin 2024. De titel verwijst uiteraard naar een concept uit de theorie van de Nederlandse historicus Johan Huizinga (1872-1945), de auteur van het baanbrekende essay Homo ludens (1938). Huizinga ziet spel als een 'totaliteit'. Het spelelement kan worden waargenomen in alle domeinen van onze cultuur, variërend van vrijetijdsbesteding tot de meest serieuze en geavanceerde systemen, zoals de financiële wereld. Veel vooraanstaande denkers namen Huizinga's theorie als uitgangspunt om vanuit het perspectief van het spel te reflecteren op de hedendaagse samenleving, zoals Georges Bataille, Umberto Eco, Guy Debord, Roger Caillois en Mechtild Nagel.

IMC verwelkomt benaderingen van het domein van de sociale wetenschappen en geesteswetenschappen om te reflecteren op het fenomeen en de filosofie van het spel. Het online tijdschrift is een zogenaamd Diamond Open Access-initiatief, hetgeen betekent dat de inhoud vrij beschikbaar is (onder een creative commons licentie), en dat auteurs erin kunnen publiceren zonder 'article processing charges' verschuldigd te zijn.